07/24/17
20ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΚΚΕ ΑΓΡΟΤΕΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΑΝΕΛ ΑΝΕΡΓΙΑ ΑΝΤΑΡΣΥΑ ΑΝΤΙΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΑΠΕΡΓΙΑ ΑΠΟΨΕΙΣ ΑΡΘΡΑ ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΒΙΝΤΕΟ ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΙ ΒΟΥΛΗ ΓΑΛΛΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ Δ.Ν.Τ. ΔΑΝΕΙΑ ΔΑΝΙΑ ΔΕΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΔΗΜΟΣ ΠΑΤΡΩΝ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΔΙΕΘΝΗ ΔΙΚΕΣ ΕΒΕ ΕΕΔΥΕ ΕΙΡΗΝΗ ΕΚΛΟΓΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2015 ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΑΤΥΧΗΜΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΩΤΗΣΗ-ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΥΡΩΒΟΥΛΗ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΗΠΑ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΙΡΑΚ ΙΡΑΝ ΙΣΛΑΜΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΚΟΥΛΙΔΗΣ ΚΑΝΕΛΛΗ ΛΙΑΝΑ ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΚΚΕ ΚΝΕ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΚΟΜΕΠ ΚΟΜΙΣΙΟΝ ΚΟΜΜΑΤΑ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ΚΟΥΑΡΤΕΤΟ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΛΑΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΛΑΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΛΕΒΕΝΤΗΣ ΜΑΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΜΟΥΣΙΚΗ ΜΠΛΟΚΑ ΑΓΡΟΤΩΝ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ Ν.Δ ΝΑΤΟ ΝΕΟΛΑΙΑ ΝΕΟΝΑΖΙ ΟΑΕΔ ΟΓΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΕΣ ΟΠΟΡΤΟΥΝΙΣΜΟΣ ΟΤΑ ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΠΑΙΔΕΙΑ ΠΑΜΕ ΠΑΣΕΒΕ ΠΑΣΟΚ ΠΑΣΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΠΟΕ-ΟΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΠΟΤΑΜΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ ΡΩΣΙΑ ΣΕΒ ΣΕΡΒΙΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ ΣΥΝΟΔΟ ΚΟΡΥΦΗΣ Ε.Ε. ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ ΣΥΡΙΑ ΣΥΡΙΖΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥΡΚΙΑ ΤΡΑΜΠΟΥΚΙΣΜΟΙ ΤΡΟΜΟΚΤΑΤΙΑ ΤΣΙΠΟΥΡΟ ΥΓΕΙΑ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΝΕ-ΟΔΗΓΗΤΗ ΦΤΩΧΕΙΑ ΧΙΟΜΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΒΙΝΤΕΟ ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ TV
Twitter Facebook

3:00:00 μ.μ.
Οι οικονομικές - κοινωνικές - πολιτικές σχέσεις της σοσιαλιστικής, πρώιμης κομμουνιστικής κοινωνίας μπορούν να εξασφαλίσουν τις προϋποθέσεις για την ισότιμη συμμετοχή των δύο φύλων στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα
Το τελευταίο χρονικό διάστημα, απασχολούν ιδιαίτερα τον ηλεκτρονικό και έντυπο Τύπο ορισμένα ζητήματα σχετιζόμενα με την πολιτική πρακτική των αντιεπιστημονικών θεωριών για τα φύλα. Υπερπροβλήθηκε η θεσμοθέτηση του γάμου ομόφυλων ζευγαριών στη Γερμανία και η στάση της καγκελαρίου, Αγκ. Μέρκελ, που καταψήφισε το νόμο, αλλά τον υπερψήφισαν οι βουλευτές του κόμματός της και του κόμματος που συγκυβερνούν. Αντίστοιχα, υπήρξε προβολή του αντίστοιχου νόμου στη Μάλτα, όπως και άλλες νομοθετικές αλλαγές που αφορούν στην αναγνώριση των «έμφυλων ταυτοτήτων». Ανάμεσά τους περιλαμβάνεται η αντικατάσταση των όρων «μητέρα» και «πατέρας» με το «γονέας που γεννά» και «γονέας που δεν γεννά». Στο ίδιο μήκος κύματος, παρουσιάζεται ως «καλή πρακτική» η αλλαγή της προσφώνησης στα Μέσα Μεταφοράς στο Λονδίνο, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Αντικαθίσταται η προσφώνηση «κυρίες και κύριοι» με άλλη, που θα σέβεται το «ουδέτερο φύλο». Οσον αφορά την Ελλάδα, απασχόλησε η στάση του Κυρ. Μητσοτάκη, προέδρου της ΝΔ, ο οποίος συναντήθηκε με φορείς της ΛΟΑΔΚ κοινότητας και δήλωσε τη θετική στάση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης απέναντι στο σχέδιο νόμου για τη «Νομική Αναγνώριση της Ταυτότητας Φύλου - Εθνικός Μηχανισμός Παρακολούθησης και Αξιολόγησης του Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα του παιδιού» του υπουργείου Δικαιοσύνης.
Αντιδραστικό περιεχόμενο...
Ενα μέρος της αρθρογραφίας στέκεται με αρνητικό τρόπο απέναντι στις συγκεκριμένες απόψεις, από τη σκοπιά της αναπαραγωγής αντιδραστικών, οπισθοδρομικών απόψεων για τις σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων. Πρόκειται για θέσεις που συνδέονται με την υπεράσπιση της αναγκαιότητας παραμονής της γυναίκας «στο σπίτι», με στόχο τη φροντίδα της οικογένειας και τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Προβάλλουν ότι αμφισβητείται και αλλοιώνεται ο χαρακτήρας της οικογένειας, ως κοινωνικός θεσμός που εξασφαλίζει τη διαιώνιση της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης στην Ελλάδα. Οι αντίστοιχοι σχολιασμοί απορρέουν από αντιδραστικές θέσεις εκθειασμού της οικογένειας ως πυρήνα αναπαραγωγής της κοινωνίας, κινούμενη στη γνωστή ιδεολογική γραμμή «Πατρίς - Θρησκεία - Οικογένεια».
Βέβαια, το μεγαλύτερο μέρος των δημοσιευμάτων, σε γραμμή υπεράσπισης των συγκεκριμένων νομοθετικών, θεσμικών πρωτοβουλιών, προβάλλει το αστικό ρεύμα σκέψης που αναπαράγει τις θεωρίες για το «κοινωνικό φύλο». Πρόκειται για αντιεπιστημονικές θεωρίες που υποστηρίζουν ότι το φύλο είναι «κοινωνική» και «γλωσσική κατασκευή». Διατυπώνουν τη θέση ότι ο καθένας αυτοπροσδιορίζεται με βάση τις δικές του απόψεις ή απόψεις που κυριαρχούν στην κοινωνία, ότι το φύλο είναι κάτι ρευστό, που μπορεί να αλλάζει οποιαδήποτε στιγμή. Αφορά την ιδεαλιστική θεώρηση που δεν αναγνωρίζει το φυλετικό διαχωρισμό σε άνδρες και γυναίκες ως αντικειμενικό γεγονός. Οι θεωρίες αυτές αρνούνται την ύπαρξη της αντικειμενικής πραγματικότητας, η οποία υπάρχει ανεξάρτητα από την ανθρώπινη γνώση και απεικονίζεται από αυτή π.χ. με το βίωμα, τη γλώσσα.
Ορισμένες πιο «εκλεπτυσμένες» κατευθύνσεις αυτών των θεωριών βλέπουν το φύλο ως μορφή και όχι τη σχέση μεταξύ των δύο φύλων, με βάση τα χαρακτηριστικά του καθένα, που πηγάζουν από τη φυσιολογία του ανθρώπινου είδους. Στην ουσία, δεν παραδέχονται ότι υπάρχει ένα βιολογικό υπόβαθρο στην έλξη άντρα - γυναίκας για την πραγματοποίηση της σεξουαλικής πράξης. Αντίθετα, υποστηρίζουν ότι η έλξη αυτή έχει αποκλειστικά κοινωνικά αίτια. Το φύλο, όμως, προσδιορίζεται αντικειμενικά. Αυτό δεν αναιρεί ότι οι κοινωνικές σχέσεις με βάση το φύλο έχουν ιστορικότητα, δηλαδή είναι προϊόν των συνολικότερων κοινωνικών σχέσεων, πρώτα απ' όλα των σχέσεων ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής που καθορίζουν μια συγκεκριμένη κοινωνία.
Ο πυρήνας αυτών των θεωριών τελικά είναι η αστική αντίληψη περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Διατυμπανίζουν ότι η υπάρχουσα νομοθεσία περιορίζει τα ατομικά δικαιώματα γενικά και με βάση τον αυτοπροσδιορισμό του φύλου, οπότε «απαιτείται η συνταγματική κατοχύρωση δικαιωμάτων της μειονότητας». Πρόκειται για απόψεις ενταγμένες στην αστική άποψη περί πλουραλισμού, δικαιώματος στη διαφορετικότητα, στην αυτοδιάθεση του σώματος, στο δικαίωμα της ατομικής επιλογής, στα ατομικά δικαιώματα. Η έννοια ατομικό δικαίωμα τοποθετείται έξω από τον κοινωνικό προσδιορισμό της, αποστειρωμένη από κάθε ταξική αναφορά. Ιδιαίτερα σήμερα, το ατομικό δικαίωμα προβάλλεται σε αντιπαράθεση με το κοινωνικό δικαίωμα στην εργασία, στη μόρφωση, στην Υγεία, την Πρόνοια κ.λπ. Η κάλυψη όλων των παραπάνω θεωρείται ατομική υπόθεση, αποτέλεσμα ατομικής ικανότητας και όχι καθολικό δικαίωμα.
Αλλωστε, αυτές οι θεωρίες και οι αντίστοιχες πολιτικές πρακτικές αποτελούν κεντρικές στρατηγικές κατευθύνσεις διακρατικών - ιμπεριαλιστικών συμμαχιών. Η ίδια η ΕΕ, σε έκδοση με τίτλο «Τransgender Europe», χαρακτηρίζει «αναπόφευκτο κομμάτι της κοινωνικής προόδου» την αμφισβήτηση των εννοιών άνδρας και γυναίκα.
...με πολλές στοχεύσεις
Η πιο μακροπρόθεσμη συνέπεια των συγκεκριμένων αστικών επιδιώξεων είναι ο αποπροσανατολισμός σε σχέση με τις κοινωνικές αιτίες για τα οξυμένα προβλήματα, τους υλικούς όρους ζωής και εργασίας της εργατικής τάξης, του λαού, ιδιαίτερα της νεολαίας.
Επιδιώκεται να προσανατολιστούν οι νέοι και οι νέες στην επιλογή στάσης ζωής με κριτήριο τον ατομισμό, τον ανταγωνισμό - και ανάμεσα στα δύο φύλα - τον εγωισμό. Προφανώς είναι ιδιαίτερα βολική για τα αστικά συμφέροντα η συγκρότηση σμπαραλιασμένων «ταυτοτήτων» π.χ. φύλου, ως υπόβαθρο ευάλωτο για τη συνειδητοποίηση της ταξικής τους ταυτότητας, της ανάγκης πάλης για τα σύγχρονα κοινωνικά δικαιώματα, καθολικά για όλες και για όλους. Τελικά, η έννοια της «ατομικής ελευθερίας», του «ατομικού δικαιώματος» ακολουθεί σαν σκιά την ελευθερία του κεφαλαιοκράτη στην κίνηση κεφαλαίου, εμπορευμάτων, εργατικού δυναμικού, υπηρεσιών. Ταυτόχρονα, αξιοποιείται για τη διάσπαση της εργατικής τάξης, ως ένα επιπλέον εμπόδιο στην κοινή δράση των λαϊκών δυνάμεων, με βάθεμα του περιεχομένου του αγώνα, για την προώθηση της κοινωνικής συμμαχίας σε αντικαπιταλιστική - αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση. Είναι μια μορφή ιδεολογικού και κοινωνικού αμοραλισμού, που συνοδεύει τη σήψη του καπιταλισμού.
Ως άποψη και πολιτική πρακτική, είναι εξίσου επικίνδυνη για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, στην οικογένεια. Από τη στιγμή που δεν αναγνωρίζεται ο φυλετικός διαχωρισμός ως αντικειμενικό γεγονός, παραμορφώνεται η ταξική και φυλετική καταπίεση των γυναικών, κατ' επέκταση και οι ιδιαίτερες κοινωνικές ανάγκες των γυναικών που προκύπτουν από το ρόλο τους στην αναπαραγωγή.
Ουσιαστικά, αποτελεί την άλλη όψη του αντιλαϊκού νομίσματος ΕΕ, αστικών κυβερνήσεων, μονοπωλίων. Στο όνομα της «ισότητας» των φύλων, τα όποια μέτρα προστασίας του γυναικείου οργανισμού, της μητρότητας δέχονται αλλεπάλληλα χτυπήματα από την καπιταλιστική εργοδοσία και το αστικό κράτος. Εξάλλου, η αστική στρατηγική, από τη δεκαετία του '90, οδήγησε στην εξίσωση προς τα κάτω των εργασιακών, ασφαλιστικών, κοινωνικών δικαιωμάτων ανδρών και γυναικών. Η κατάργηση της πενταετούς διαφοράς στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, η άρση της απαγόρευσης εργασίας των γυναικών στη νυχτερινή βάρδια σε ορισμένους κλάδους της βιοτεχνίας και βιομηχανίας ήταν τα πρώτα βήματα σε αυτήν την κατεύθυνση. Η επίθεση αυτή θα συνεχίζεται, πλέον, στο όνομα της «μη διάκρισης» με βάση το φύλο. Θα πετσοκόβονται άδειες και επιδόματα μητρότητας, τα ελάχιστα μέτρα για την προστασία του γυναικείου οργανισμού στο χώρο εργασίας π.χ. περιορισμοί στην άρση βάρους.
Συνήθως, ο «προοδευτισμός» των αστικών επιτελείων στον σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο εξαντλείται στην προώθηση ποσοστώσεων με βάση το φύλο σε κάποια αστικά όργανα, που ευνοεί κυρίως γυναίκες της αστικής τάξης. Αλλά και η «ευαισθησία» για τη νομοθεσία της Μάλτας περιορίζεται στην αναγνώριση της «ταυτότητας φύλου», θεωρώντας την βέλτιστη πρακτική, αφήνοντας στην άκρη τις υπάρχουσες νομοθετικές απαγορεύσεις για την άμβλωση. Επίσης, καμιά ευαισθησία δεν εκδηλώνεται απέναντι στην πρακτική ορισμένων μονοπωλιακών ομίλων που απολύουν εγκύους ή θηλάζουσες μητέρες, που ζητούν έγγραφη διαβεβαίωση από νέες γυναίκες ότι δεν θα τεκνοποιήσουν, ως προϋπόθεση για την πρόσληψή τους. Εξάλλου, τόσο η «προοδευτική» κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, όσο και η αξιωματική αντιπολίτευση της ΝΔ στηρίζουν απλόχερα τη διάκριση των εργαζομένων σε άνω και κάτω των 25 ετών όσον αφορά στον κατώτατο μισθό (511 ευρώ μεικτά - 586 ευρώ μεικτά).
Κριτήριο η ταξική προσέγγιση των κοινωνικών φαινομένων
Η ικανότητα ταξικής προσέγγισης, διαλεκτικής υλιστικής αντίληψης των κοινωνικών φαινομένων διαμορφώνει κριτήρια, εφόδια μπροστά σε νέα κοινωνικά ζητήματα, σε μια καινούρια όψη της κοινωνικής ζωής. Στην πορεία εξέλιξης της καπιταλιστικής κοινωνίας, επέρχονται ορισμένες αλλαγές στη θέση της γυναίκας στην κοινωνική παραγωγή, στην κοινωνία και στην οικογένεια, χωρίς να σημαίνει ότι απαλλάσσεται από την καπιταλιστική εκμετάλλευση, όπως και ο άνδρας. Αυτές οι αλλαγές εκφράζονται κοινωνικά στις σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων, σε τριγμούς στην παραδοσιακή πυρηνική οικογένεια. Οι «παραδοσιακοί ρόλοι» μέσα στην ατομική οικογένεια έχουν αλλάξει.
Ταυτόχρονα, οι αρνητικές συνέπειες των αντιδραστικών εξελίξεων, όπως της αντεπανάστασης, των απωλειών που επέφερε για την εργατική τάξη σε όλο τον κόσμο, επιδρούν και στις κοινωνικές σχέσεις, ακόμα και στις σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων. Επηρεάζουν αρνητικά τις φιλικές, συναισθηματικές, πνευματικές, σεξουαλικές σχέσεις. Το περιεχόμενο του συναισθήματος, του ψυχικού, πνευματικού, σεξουαλικού δεσμού έχει κοινωνικά, ιστορικά χαρακτηριστικά. Συνδέεται με το τι αντίληψη διαμορφώνει ένα άτομο για την κοινωνία, με την αντίστοιχη συνείδηση για την κοινωνική πραγματικότητα.
Η αλήθεια είναι ότι ο καπιταλισμός έριξε τα τείχη επικοινωνίας ανάμεσα στα δυο φύλα, που υπήρχαν περίπου 3.000 χρόνια, αλλά δεν μπόρεσε να διαμορφώσει τις νέες ισότιμες σχέσεις ανάμεσα στον άνδρα και τη γυναίκα. Σχέσεις που θα στηρίζονται αποκλειστικά και μόνο στην αμοιβαία πνευματική - ψυχική - σωματική έλξη, στον αμοιβαίο σεβασμό και την ειλικρίνεια, όχι από οικονομικό κίνητρο ή νόμο, αλλά από τη δική τους θέληση. Σπέρματα αυτών των σχέσεων ανάμεσα στα δύο φύλα, και στη μορφή συμβίωσης και στην οικογένεια, εν μέρει διαμορφώνονται στο ζευγάρι των κομμουνιστών. Ομως, δεν μπορούν να γενικευτούν στην κοινωνία γιατί δεν υπάρχουν οι υλικές προϋποθέσεις για το νέο περιεχόμενο, δηλαδή οι νέες μη εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής.

Οι οικονομικές - κοινωνικές - πολιτικές σχέσεις της σοσιαλιστικής, πρώιμης κομμουνιστικής κοινωνίας μπορούν να εξασφαλίσουν τις προϋποθέσεις για την ισότιμη συμμετοχή των δύο φύλων στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα. Βέβαια, οι επαναστατικές αλλαγές στις κοινωνικές σχέσεις, στις σχέσεις του ατόμου με την κοινωνία και της κοινωνίας με το άτομο, στις σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων, στη συνείδηση, στην κομμουνιστική στάση και σκέψη έρχονται πολύ αργά και βασανιστικά να ακολουθήσουν τις επαναστατικές ανατροπές που επέρχονται με την κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας από την εργατική τάξη, με το ΚΚ ως καθοδηγήτρια δύναμη.
Twitter Facebook

2:00:00 μ.μ.
Καθώς η φετινή επέτειος των Ιουλιανών συνέπεσε με τα 50 χρόνια από τη Δικτατορία του 1967, είναι αρκετές οι γραφές που περιορίζουν την επιβολή της δικτατορίας στα γεγονότα της αποστασίας. Ασφαλώς έπαιξαν ρόλο κι αυτά. Οχι όμως αυτοτελώς, αλλά ως τμήμα μιας αλυσίδας άλυτων αντιθέσεων στο αστικό πολιτικό σύστημα.
Οι βαθύτερες αιτίες που οδήγησαν στη στρατιωτική δικτατορία της 21ης Απρίλη 1967 πρέπει να αναζητηθούν πρωταρχικά στις οξυμένες αντιθέσεις σε ολόκληρο το πλέγμα του αστικού κράτους, όπως διαμορφώθηκε μετά από τη Συμφωνία της Βάρκιζας και κυρίως από το 1946. Τα «έκτακτα μέτρα» διατηρήθηκαν μέχρι το 1974, ενώ μόλις το 1962 θεωρήθηκε ότι έληξε η «ανταρσία των κομμουνιστοσυμμοριτών». Ταυτόχρονα, η εκάστοτε κυβέρνηση παρέμενε δεμένη στις αρμοδιότητες που κατοχύρωνε το Σύνταγμα στον βασιλιά, τις οποίες επιπλέον ο τελευταίος υπερέβαινε.
Αν και το μεγάλο μέρος της ηγεσίας των αστικών κομμάτων έβλεπε την ανάγκη εκσυγχρονιστικών ρυθμίσεων, δεν αντιμετώπιζε τις αντιδράσεις (του θρόνου, θυλάκων στο στρατό και αλλού), για να προχωρήσει αποφασιστικά στην υλοποίηση τέτοιων μέτρων. Αυτό επιβεβαιώθηκε και με την ΕΡΕ και με την Ενωση Κέντρου. Οι γενιές των αστών πολιτικών που ηγήθηκαν στον αγώνα της τάξης τους κατά του ΔΣΕ και του ΚΚΕ, δεν μπορούσαν να βγουν από το κλίμα και τις τότε συνθήκες του κινδύνου που γνώρισε η αστική εξουσία.
Το αστικό κράτος, ανέτοιμο να ενσωματώσει στοιχειώδεις εκσυγχρονισμούς και πολύ περισσότερο να συναινέσει στην αποβολή έστω μέρους των αντικομμουνιστικών υλικών, τους έβλεπε σαν άνοιγμα της πόρτας, από την οποία θα εισέβαλε ο κομμουνισμός.
Το χρονικό
Εχοντας αυτά υπόψη, ας ανατρέξουμε και στο χρονικό των μερών της αποστασίας.
Το δικομματικό σύστημα, που διαμορφώθηκε το 1961 και ύστερα από δύο χρόνια έκανε το πρώτο βήμα λειτουργίας του με την κυβερνητική εναλλαγή του 1963-1964, δεν μπορούσε να σταθεροποιηθεί. Οι τριγμοί στο αστικό πολιτικό σύστημα εντάθηκαν από τις αρχές του 1965 και στα μέσα του ίδιου χρόνου ο κυβερνητικός πυλώνας του δικομματισμού ανατράπηκε από την εξουσία. Ο χρόνος που απαιτήθηκε, μέχρι τη διαμόρφωση του συγκεκριμένου δικομματισμού, ήταν πολύ περισσότερος από τη διάρκεια της ύπαρξής του.
Η κοινοβουλευτική αποδυνάμωση της Ενωσης Κέντρου, συνέπεια της συνεργασίας δικών της δυνάμεων και των Ανακτόρων, με την ανοιχτή προτροπή και τη στήριξη της ΕΡΕ, γεγονός που οδήγησε στην ανατροπή της κυβέρνησης, ήταν κραυγαλέα απόδειξη της νέας μεγάλης όξυνσης των ενδοαστικών αντιθέσεων.
Το ζήτημα που δέσποσε επί δεκαετίες, για το ρόλο του βασιλιά στον έλεγχο του Στρατού αλλά και στις διαδικασίες διαμόρφωσης ή παύσης της κυβέρνησης, επανήλθε.
Ο βασιλιάς υποστήριζε ότι με βάση το Σύνταγμα «είμαι υποχρεωμένος να ενδιαφέρωμαι ιδιαιτέρως διά τας ενόπλους δυνάμεις...».
Ο Παπανδρέου, και αυτός με βάση το Σύνταγμα, υποστηρίζοντας ότι η μεταβολή της ηγεσίας του στρατού «αποτελεί δικαίωμα της νομίμου κυβερνήσεως», επιχείρησε ορισμένες αλλαγές ανώτατων αξιωματικών που ήταν βασιλικοί, προκειμένου να τοποθετήσει σε καίριες θέσεις άτομα της εμπιστοσύνης του.
Η πρώτη προσπάθεια της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου να προχωρήσει σε αλλαγές προσώπων στα ανώτατα κλιμάκια του στρατού, έγινε με την αντικατάσταση του αρχηγού ΓΕΣ Λ. Σακελλαρίου. Το γεγονός προκάλεσε την αντίδραση του βασιλιά Κωνσταντίνου. Τελικά οι δυο πλευρές προχώρησαν σε συμβιβασμό, που ήταν στην πραγματικότητα υποχώρηση του Παπανδρέου στην αξίωση του Κωνσταντίνου, να μην τοποθετηθεί στη θέση του Σακελλαρίου ο Ανδρέας Σιαπκαράς, έμπιστος του Παπανδρέου, αλλά ο Ι. Γεννηματάς, που ήταν φιλοβασιλικός.
Η υποχώρηση του Παπανδρέου προκάλεσε ισχυρές αντιδράσεις και μέσα στην κυβέρνηση και γενικότερα. Ηταν χαρακτηριστικό ότι η εφημερίδα «Ελευθερία», που διηύθυνε ο Πάνος Κόκκας, στενός φίλος του τότε υπουργού Οικονομικών Κ. Μητσοτάκη, επιτέθηκε στον πρωθυπουργό με άρθρο που έφερε τον τίτλο «Αιδώς Αργείοι», χαρακτηρίζοντας απαράδεκτη την τοποθέτηση του Ι. Γεννηματά ως αρχηγού ΓΕΣ.
Το Παλάτι, σε συγχορδία με την ΕΡΕ, η οποία διαμαρτυρόταν για τον «αποκεφαλισμό» αξίων αξιωματικών, όπως υποστήριζε, ενώ ταυτόχρονα κατηγορούσε την κυβέρνηση ότι αδιαφορεί για τον «κομμουνιστικό κίνδυνο» διώκοντας τους εθνικόφρονες αξιωματικούς, εξέφρασαν την έντονη ανησυχία τους και όταν ο υφυπουργός Αμυνας, Μιχ. Παπακωνσταντίνου, προχώρησε σε μετάθεση από την Αττική στη Βόρεια Ελλάδα, αξιωματικών που ήταν γνωστοί ως ακροδεξιοί.
Η προβοκάτσια και τα άπλυτα του ΑΣΠΙΔΑ
Ισως η πιο χαρακτηριστική περίπτωση, που έδειχνε την όλη στάση της κυβέρνησης Παπανδρέου - και προσωπικά του ιδίου απέναντι στο στρατό - να είναι η προβοκάτσια στον Εβρο, με επικεφαλής τον τότε αντισυνταγματάρχη Γεώργιο Παπαδόπουλο, μετέπειτα δικτάτορα.
Στις 11 του Ιούνη 1964, ο Παπαδόπουλος έστειλε επιστολή σε ορισμένες εφημερίδες για τη διενέργεια σαμποτάζ σε στρατιωτικά αυτοκίνητα της 164ης Μονάδας Πεδινού Πυροβολικού, που ο Παπαδόπουλος ήταν διοικητής. Την «ομολογία» για το σαμποτάζ, που είχε σχεδιάσει και οργανώσει ο ίδιος, έκαναν μετά από φριχτά βασανιστήρια οι στρατιώτες Δημ. Μπέκιος και Κ. Ματάτης και «δέχτηκαν» ότι είχαν πάρει εντολή από το ΚΚΕ. Ο Γ. Παπανδρέου δεν πήρε μέτρα κατά του Παπαδόπουλου, ο οποίος, μετά από την παραίτηση του Παπανδρέου, προήχθη σε συνταγματάρχη, μετατέθηκε στο ΓΕΣ και ανέλαβε την ευθύνη του 7ου Γραφείου για τον Ψυχολογικό Πόλεμο.
Στην ενδοαστική διαπάλη προστέθηκε από τις 18 του Μάη 1965 η «υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ»1.
Η πρώτη δημοσίευση για την ύπαρξη τέτοιας οργάνωσης έγινε στην εφημερίδα της Λάρισας «Ημερήσιος Κήρυξ», που ανήκε στον πρώην πρόεδρο της Βουλής Κ. Ροδόπουλο. Επίσης, καταγγελλόταν η ύπαρξη χούντας στο υπουργείο Αμυνας. Στην υπόθεση είχε μπλεχτεί και ο Γ. Γρίβας, ο οποίος ανέφερε στο υπουργείο ότι ο επίσης Χίτης στην Κατοχή, λοχαγός Αριστείδης Μπουλούκος, στρατολογούσε στην Κύπρο αξιωματικούς για τον ΑΣΠΙΔΑ.
Η κατηγορία για ανάμειξη στον ΑΣΠΙΔΑ συμπεριέλαβε και τον Ανδρέα Παπανδρέου, γιο του πρωθυπουργού και υπουργό της Ενωσης Κέντρου, αρχικά της Προεδρίας της Κυβερνήσεως και αργότερα αναπληρωτή υπουργό Συντονισμού.
Στις 8 του Ιούλη 1965, ο Κωνσταντίνος, στην πρώτη επιστολή που έστειλε προς τον πρωθυπουργό, δεχόταν την ύπαρξη συνωμοσίας στο στρατό, ενώ ο Παπανδρέου του απάντησε ότι «το πόρισμα του αντιστράτηγου Σίμου, ο οποίος εξήτασεν 93 αξιωματικούς και 2 ιδιώτας, είναι ότι μόνον εις αξιωματικός της ΚΥΠ θεωρείται ένοχος...».
Και ο Παπανδρέου συνέχιζε, απαντώντας στον βασιλιά: «Το δυσχερέστερον θέμα εις την συνεργασίαν μας υπήρξε το Υπουργείον Εθνικής Αμύνης. Κατείχεσθε ανέκαθεν από την θέλησιν να έχετε αποφασιστικήν γνώμην επ' αυτού. Και εις αυτήν την θέλησιν οφείλεται και η σημερινή κρίσις».
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες και έχοντας η διαμάχη έναν ανοιχτά ενδοαστικό χαρακτήρα, που κάθε μια από τις δυο πλευρές ήθελε εκείνη και όχι η άλλη να έχει το πάνω αντιλαϊκό χέρι, η ΕΔΑ ζητούσε «να εθνικοποιηθούν οι ένοπλες δυνάμεις», «να πάψουν να είναι τιμάριο οποιουδήποτε και να αποκατασταθούν περήφανες στην τίμια θέση τους σαν οργάνων του έθνους...»2.
Ο μονίμως παρών αντικομμουνισμός
Οσο οξυνόταν η διαμάχη ανάμεσα στο Παλάτι και την ΕΡΕ από τη μια και την Ενωση Κέντρου από την άλλη, τόσο εντεινόταν ο αντικομμουνιστικός λόγος όλων των πλευρών.
Ο Κωνσταντίνος προχώρησε σε δημόσια επίθεση κατά των κρατών της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Στο γεύμα που παρέθεσε σε 49 μητροπολίτες, είπε ανάμεσα σε άλλα: «Ο άθρησκος υλισμός, η απιστία, το έγκλημα και η ωμή βία περισφίγγουν όλον τον κόσμο, τον οποίον προσπαθούν να υποδουλώσουν (...) Ας στρέψωμεν το βλέμμα μας πέραν των συνόρων μας διά να ίδωμεν πώς τόσοι λαοί εξηναγκάσθηκαν να δεχθούν τον αθεϊσμόν και τον υλισμόν αφ' ενός υπό την πίεσιν της τυραννίδος, αφ' ετέρου δε διά της τυφλής λατρείας προς τας δυνατότητας μιας παρεξηγημένης και τάχα παντοδυνάμου επιστήμης»3.
Νωρίτερα ο Κανελλόπουλος, κατά την ομιλία του στην πλατεία Κλαυθμώνος, είχε πει στον αντικομμουνιστικό παροξυσμό του: «Ο κομμουνισμός (...) εποδοπάτησεν, μέχρι και του 1949, την ψυχήν και την γην της Ελλάδος με τρόπον που δεν έχει προηγούμενον παρά μόνον εις τας χειροτέρας επιδρομάς αλλοφύλων. Παντού ήνοιξεν η Κυβέρνησις του κ. Παπανδρέου Κερκόπορτες διά να εισδύση και να μας κτυπήση εκ των νώτων ο εχθρός. (...) Ετσι αφανώς (...) εισδύει και επικρατεί βαθμιαίως ο κομμουνισμός, (...) και πρέπει με κάθε τρόπον να προλάβωμεν»4.
Ο Γ. Παπανδρέου, υπό τα χειροκροτήματα των βουλευτών του, είπε στη Βουλή απαντώντας στον Π. Κανελλόπουλο και σε σχετική επερώτηση της ΕΡΕ για «τον κομμουνιστικό κίνδυνο»: «...Το θέμα είναι, όχι εάν υπάρχει, αλλά πώς θα πρέπει να αντιμετωπισθή. Ηρώτησεν ο αρχηγός της ΕΡΕ, ως εάν ήτο δυνατόν να υπήρχεν αμφιβολία. Δέχεσθε ότι ο κομμουνισμός αποτελεί κίνδυνον διά το έθνος; Αρνούμεθα να δώσωμεν απάντησιν, διότι υπήρξαμεν πάντοτε και είμεθα πάντοτε πρωταγωνισταί εναντίον του (...) Αλλά το ζήτημα, είναι, ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετωπίσεώς του (...) Η ΕΡΕ ακολουθεί την αστυνομικήν μέθοδον. Ημείς χαράσσομεν την δημοκρατικήν μέθοδον (χειροκροτήματα). (...) Το Κομμουνιστικόν Κόμμα ευρίσκεται εκτός νόμου. Θα διωχθή από τον νόμον. Η ΕΔΑ θεωρείται νόμιμον κόμμα. Η πολιτική της δράσις, επομένως, δυνατόν και πρέπει να αντιμετωπισθή με αντίπαλον πολιτικήν δράσιν. (...) Αλλ' όταν ο κομμουνισμός χρησιμοποιεί την στάσιν, θα την αντιμετωπίσωμεν με τα τίμια όπλα της εθνικής μας αμύνης» 5.
Το αστικό κοινοβουλευτικό σύστημα δεν μπορεί να προχωρήσει (ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης του) δίχως τον αντικομμουνισμό της μιας ή της άλλης μορφής. Τον χρειάζεται, όπως χρειάζεται και τις ακόμα χυδαιότερες αντικομμουνιστικές δυνάμεις που το ίδιο εκτρέφει, αλλά ωστόσο στρέφονται και εναντίον του, όταν χρειαστεί, πάλι για να αντιμετωπίσουν το κομμουνιστικό και εργατικό κίνημα.
Αποστασία με πρωτόκολλο
Η αντιπαράθεση ανάμεσα στην ΕΡΕ και την Ενωση Κέντρου είχε οξυνθεί από τις αρχές του 1965. Το Γενάρη, οι βουλευτές της ΕΔΑ κατέθεσαν στη Βουλή πρόταση για παραπομπή στο Ειδικό Δικαστήριο περί ευθύνης υπουργών του Κ. Καραμανλή και υπουργών του στα χρόνια 1955 - 1961 (Π. Παπαληγούρα και Ν. Μάρτη). Οι παραπάνω κατηγορούνταν ότι διέπραξαν παρανομίες για την υπογραφή συμβάσεων της ΔΕΗ με γαλλικές εταιρείες.
Η πρόταση της ΕΔΑ, η οποία έγινε σε συνεννόηση με την Ενωση Κέντρου, εγκρίθηκε από τη Βουλή με τις ψήφους της Ενωσης Κέντρου, αν και 30 βουλευτές του «Κέντρου» την καταψήφισαν μαζί με τους βουλευτές της ΕΡΕ. Τότε η ΕΡΕ κήρυξε τον «υπέρτατον αγώνα» κατά του Γ. Παπανδρέου, ως εκ των υστέρων αντιπερισπασμό στον «ανένδοτο αγώνα» του Γ. Παπανδρέου.
Μάλιστα, διάφορες πλευρές υπογραμμίζουν ότι το σχεδιαζόμενο κοινοβουλευτικό πραξικόπημα είχε προαναγγείλει ο Παν. Κανελλόπουλος, στις 19 του Φλεβάρη 1965, μιλώντας στην πλατεία Κλαυθμώνος.
Ως αντίδραση, ο Γ. Παπανδρέου αποκάλυψε στη Βουλή το «σχέδιο Περικλής», το οποίο, σύμφωνα με απόφαση επιτροπής διερεύνησής του, υπό τον αντιστράτηγο Λουκάκη, είχε καταστρωθεί για τις εκλογές του 1961. Ο βασιλιάς ζήτησε την αποστρατεία των αξιωματικών της επιτροπής, ενώ αντιτάχθηκε σε επίσκεψη του Παπανδρέου στη Μόσχα. Το ταξίδι δεν πραγματοποιήθηκε.
Η διελκυστίνδα ανάμεσα στις αστικές πλευρές συνεχίστηκε ολόκληρο το πρώτο εξάμηνο του 1965, με κύριο χαρακτηριστικό ότι το Παλάτι έστρεψε την προτίμησή του στην ΕΡΕ. Στο μεταξύ, η κυβέρνηση της Ενωσης Κέντρου είχε έρθει σε ορισμένη αντίθεση με τις ΗΠΑ, που είχαν εντείνει τις πιέσεις για το Κυπριακό. Η κυβέρνηση Παπανδρέου, ενώ αρχικά είχε αποδεχτεί το δεύτερο σχέδιο Ατσεσον, στη συνέχεια το απέρριψε, υποχωρώντας στην έντονη αντίδραση του Μακαρίου6.
Το Παλάτι, έχοντας στηρίξει την Ενωση Κέντρου στην ανάληψη της διακυβέρνησης και αφού είχε εξασφαλίσει την ανάθεση του υπουργείου Εθνικής Αμυνας στον Πέτρο Γαρουφαλιά, επιδίωξε μεγαλύτερο έλεγχο του στρατού και της κυβερνητικής λειτουργίας. Ο Κωνσταντίνος επέμενε να παραμείνει υπουργός ο Γαρουφαλιάς, ο οποίος δεν παραιτούνταν και μετά την αποπομπή του συνέχιζε να πηγαίνει στο υπουργείο Αμυνας, στο γραφείο του.
Τελικά ο Κωνσταντίνος δέχτηκε να αναλάβει κάποιο άλλο στέλεχος του «Κέντρου», όχι όμως ο πρωθυπουργός, με το αιτιολογικό ότι η ανάληψη του υπουργείου από τον Γ. Παπανδρέου θα δημιουργούσε υποψίες πως επιδίωκε τη συγκάλυψη του γιου του, Ανδρέα, στην υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ, την οποία κατηγορούταν ότι καθοδηγούσε. Ο Γ. Παπανδρέου αρνήθηκε και έδωσε στον βασιλιά την παραίτηση της κυβέρνησης, το βράδυ της 15ης του Ιούλη 1965.
Δόθηκε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Αθανασιάδη - Νόβα, πρόεδρο τότε της Βουλής. Η κυβέρνηση του Γ. Αθανασιάδη - Νόβα ύστερα από είκοσι μέρες πήγε στη Βουλή για να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης, αλλά καταψηφίστηκε.
Εναντίον της ψήφισαν 145 βουλευτές του «Κέντρου» και οι 22 βουλευτές της ΕΔΑ. Υπέρ της κυβέρνησης Νόβα ψήφισαν οι 99 βουλευτές της ΕΡΕ, οι 8 του Μαρκεζίνη και οι 25 «αποστάτες» της Ενωσης Κέντρου.
Η καταψήφιση έγινε εν μέσω λαϊκών διαδηλώσεων, που είχαν αρχίσει από το βράδυ της 15ης Ιούλη και που βασικός φορέας τους ήταν η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη. Από τις 19 του μήνα ενισχύθηκαν με τη συμμετοχή δυνάμεων της Ενωσης Κέντρου, κυρίως της νεολαίας της ΕΔΗΝ. Στις 21 του Ιούλη δολοφονήθηκε στη διαδήλωση από την αστυνομία ο φοιτητής της Ανώτατης Εμπορικής Σωτήρης Πέτρουλας, ενώ υπήρξαν και πολλοί τραυματίες διαδηλωτές.
Παράλληλα, εντείνονταν οι διαβουλεύσεις στα αστικά επιτελεία, για να βρεθεί το πιο κατάλληλο πρόσωπο που θα εξασφάλιζε την ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής. Στις 9 Αυγούστου αγανακτισμένοι διαδηλωτές έκαψαν σωρούς αντιτύπων των εφημερίδων «Τα Νέα» και «Το Βήμα», επειδή ο εκδότης τους Χρήστος Λαμπράκης υπονόμευε τον Γ. Παπανδρέου, αν και ως εκδοτικό συγκρότημα είχε καταγραφεί υπέρ της Ενωσης Κέντρου.
Το ίδιο έγινε και με τις άλλες εφημερίδες - υποστηρικτές του «Κέντρου» που είχαν «αποστατήσει», όπως την «Ελευθερία» του Πάνου Κόκκα και τη «Μακεδονία» του Ιωάννη Βελλίδη. Στις 17 Αυγούστου αποκαλύφθηκε Πρωτόκολλο που είχε υπογραφεί ανάμεσα στους εκδότες Χρ. Λαμπράκη, Ι. Βελλίδη, της «Αθηναϊκής» Ι. Παπαγεωργίου και των Στ. Στεφανόπουλου, Ηλ. Τσιριμώκου, Σαβ. Παπαπολίτη. Το Πρωτόκολλο περιλάμβανε τα παρακάτω σημεία:
«1. Αναμφισβήτητος είναι η αναγνώρισις ότι ο Γεώργιος Παπανδρέου είναι και παραμένει αρχηγός της Ενώσεως Κέντρου.
2. Η ενότης του κόμματος δεν πρέπει να διαταραχθή και η Ενωσις Κέντρου οφείλει και πρέπει να παραμείνη εις την εξουσίαν μέχρι πέρατος της τετραετίας.
3. Εφ' όσον η εισήγησις του Γεωργίου Παπανδρέου διά την ανάθεσιν εις αυτόν της εντολής ή άλλως διενέργεια εκλογών δεν έγινε αποδεκτή, η Ενωσις Κέντρου έχει υποχρέωσιν να δώση άλλην κυβέρνησιν εκ των κόλπων της. Προς τούτο εγκρίνει όπως ο Στ. Στεφανόπουλος προχωρήση εις τον σχηματισμόν κυβερνήσεως εκ της Ενώσεως Κέντρου.
4. Αποκρούεται η υποστήριξις κυβερνήσεως εξωπολιτικής, εφ' όσον άλλως το κόμμα είναι εις θέσιν να σχηματίση κυβέρνησιν.
5. Αι εκλογαί είναι ασύμφορον να διεξαχθούν υπό τας παρούσας συνθήκας»7.
Ενδοαστική η αντίθεση
Στις 19 Αυγούστου 1965 η 9η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ εκτίμησε τα γεγονότα ως έκφραση πολιτικής κρίσης και έκανε λόγο για τις «δυνάμεις της αντίδρασης, που εμπνεόμενες και καθοδηγούμενες από τους Αμερικανούς ιμπεριαλιστές και με πόλο συγκέντρωσης το Παλάτι (...) έρριξαν, με το παλατιανό πραξικόπημα της 15 του Ιούλη, τη χώρα στην πολιτική ανωμαλία, επιμένουν να τη σπρώξουν προς τα πίσω σ' ένα αστυνομικό, νεοφασιστικό καθεστώς». Η Ολομέλεια θεωρούσε ότι το δίλημμα που ορθωνόταν ήταν αν «...θα προχωρήσει η χώρα προς τον εκδημοκρατισμό της εσωτερικής ζωής ή θα γυρίσει πίσω προς τον εκφασισμό»8.
Η αναφανδόν υποστήριξη στην Ενωση Κέντρου εκ μέρους του ΚΚΕ εκφραζόταν και πάλι, σε μία ανάλυση που έκανε υπόθεση του λαού και του Κόμματος την εξέλιξη των ενδοαστικών αντιθέσεων, αντί να αξιοποιηθεί η εκφρασμένη αστάθεια του αστικού πολιτικού συστήματος, ώστε να οξυνθεί ακόμα περισσότερο από την αυτοτελή λαϊκή παρέμβαση.
Στις 18 Αυγούστου ο βασιλιάς ανέθεσε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Ηλία Τσιριμώκο. Λίγες μέρες πριν διοριστεί πρωθυπουργός, κατήγγειλε δριμύτατα την «αποστασία». Μιλώντας στη Θεσσαλονίκη, έκανε λόγο για «μειδιώντες Ιάγους και πυγμαίους πολιτικούς που κυκλοφορούν με δαιμονιώδη δραστηριότητα στα παρασκήνια» και έλεγε για τον Γ. Παπανδρέου ότι «το όνομά του και μόνον έχει γίνει σύνθημα. Σύνθημα αγώνος και νίκης!».9
Στις 28 Αυγούστου η κυβέρνηση Τσιριμώκου καταψηφίστηκε από τη Βουλή.
Μετά από εισήγηση του Τσιριμώκου, ο βασιλιάς συγκάλεσε την 1η του Σεπτέμβρη το Συμβούλιο του Στέμματος. Σε αυτό έπαιρναν μέρος οι πρώην πρωθυπουργοί και οι αρχηγοί των κομμάτων.
Στο Συμβούλιο δεν πήγε ο Κ. Καραμανλής, ενώ δεν προσκλήθηκε ο πρόεδρος της ΕΔΑ Ι. Πασαλίδης. Προσήλθαν οι Κ. Τσαλδάρης, Π. Πιπινέλης, Σπ. Μαρκεζίνης, Π. Κανελλόπουλος, Γ. Παπανδρέου, Γ. Νόβας, Κ. Δόβας, Ηλ. Τσιριμώκος, Δ. Κιουσόπουλος, Ι. Παρασκευόπουλος και ο Στυλ. Γονατάς. Το πνεύμα που επικράτησε στη διήμερη σύναξη, ήταν να μη γίνουν τότε εκλογές. Και εξάλλου γι' αυτό συγκλήθηκε.
Δεκαπέντε μέρες αργότερα, αποχώρησαν από το «Κέντρο» έξι ακόμα βουλευτές και στις 17 Σεπτέμβρη πήρε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης ο Στέφανος Στεφανόπουλος, στον οποίον είχε γίνει σχετική κρούση από το Παλάτι, πριν δοθεί εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Ηλ. Τσιριμώκο. Ο Στεφανόπουλος είχε αρνηθεί τότε και δήλωσε στην κοινοβουλευτική ομάδα της Ενωσης Κέντρου ότι διαφωνούσε μεν με την ακολουθούμενη τακτική του κόμματος, όμως θα πειθαρχούσε αφού η άποψή του ήταν μειοψηφική...
Στις 25 Σεπτέμβρη, η κυβέρνησή του υπερψηφίστηκε από τη Βουλή με 152 ψήφους. Εκλεινε έτσι ο κύκλος της αποστασίας.
Συνεπείς ως προς την τάξη τους
Πολύ κουβέντα γίνεται και σήμερα για τους «αποστάτες». Το κύριο κριτήριο για το χαρακτηρισμό της μετακίνησής τους από τη σκοπιά των εργατικών και λαϊκών δυνάμεων ήταν ότι εγκατέλειψαν ένα αστικό κόμμα για να πάνε σ' ένα άλλο αστικό. Παρέμειναν συνεπείς ως προς την τάξη τους.
Εκείνο το διάστημα και στη συνέχεια, οι μαζικές «αποστασίες» δεκάδων βουλευτών εξηγήθηκαν και με χρηματική εξαγορά τους, πέρα από το μοίρασμα των υπουργικών θώκων. Συζητιόταν και γράφτηκε ότι οι εκπρόσωποι των ΗΠΑ στην Ελλάδα διέθεσαν τεράστια κονδύλια 10 μέχρι να εξασφαλίσουν την ποθητή πλειοψηφία των 152 εδρών. Λεγόταν, μάλιστα, ότι υπήρχε τιμή για κάθε «αποστάτη», που έφτανε στο ιλιγγιώδες για την εποχή ποσό των 5.000.000 δραχμών.
Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι χρησιμοποιήθηκε και το μέσον της χρηματικής εξαγοράς και ίσως του εκβιασμού (οι κρατικοί μηχανισμοί έχουν πολλά ράμματα για τη γούνα σειράς πολιτικών, που τα χρησιμοποιούν αν και όταν χρειαστεί) και όχι μόνο από τους Αμερικανούς, αλλά και από ντόπια οικονομικά συμφέροντα (έχει αναφερθεί τμήμα του ελληνικού εφοπλιστικού κεφαλαίου), αλλά και βιομήχανοι11: «Βουλευταί εγκλείονται εις οικίαν εφοπλιστού γειτονικήν εις τα Ανάκτορα και μετάγονται συνοδεία δι' όρκισιν».12
Πρόκειται για συνήθη πρακτική ανάμεσα στην αστική τάξη και το πολιτικό προσωπικό της, πρακτική που δεν εκπλήσσει. Ομως οι πρωταρχικοί λόγοι ήταν πολιτικοί.
Θεωρείται αναμφισβήτητο ότι το βασιλικό πραξικόπημα του 1965 είχε την έγκριση της κυβέρνησης των ΗΠΑ και ότι το Παλάτι ήταν πολύ δύσκολο να προχωρήσει σε τέτοια ρήξη με την κυβέρνηση Παπανδρέου, έχοντας αντίθετη την αμερικανική πλευρά. Πολλά στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας συνηγορούν σε αυτό, ενώ έχουν δημοσιευτεί και άλλα, στα οποία στηρίζεται η εκτίμηση πως οι ΗΠΑ, όχι μόνο έδωσαν την έγκρισή τους, αλλά ότι επιπλέον η λεγόμενη «αποστασία» ήταν και δικό τους έργο.
Το Κυπριακό
Ως αιτία αναφέρεται η απόρριψη από την κυβέρνηση της Ενωσης Κέντρου του σχεδίου Ατσεσον για το Κυπριακό. Πολλοί ιστοριογράφοι μεταφέρουν τα λόγια του Προέδρου των ΗΠΑ, Λ. Τζόνσον, σε τηλεφωνική επικοινωνία του με τον πρεσβευτή της Ελλάδας, Αλ. Μάτσα, στην Ουάσιγκτον. Επιχειρώντας ο Μάτσας να εξηγήσει στον Τζόνσον ότι καμία κυβέρνηση και καμία Βουλή δεν θα μπορούσε να δεχτεί το παραπάνω σχέδιο, άκουσε τον Τζόνσον να του λέει: «...Γαμώ τη Βουλή σας και το Σύνταγμά σας. (...) Δεν μπορώ να έχω και δεύτερο Ντε Γκωλ13 στα πόδια μου. Πληρώνουμε πολλά αμερικανικά δολάρια στους Ελληνες (...) Αν ο πρωθυπουργός σας μου μιλήσει για Δημοκρατία, Βουλή και Σύνταγμα, τότε εκείνος, η Βουλή του και το Σύνταγμά του μπορεί να μην κρατήσουν για πολύ».14
Τα γεγονότα αυτά δεν ήταν βεβαίως πρωτοφανή. Οπως έχει ήδη αναφερθεί, το 1954 ο Παπάγος ήρθε σε σύγκρουση για το Κυπριακό με τη Βρετανία, ενώ για το ίδιο θέμα έχει αφήσει σαφή αιχμή ο Καραμανλής, όσον αφορά το ρόλο των ΗΠΑ. Ο ίδιος ο Παπανδρέου είχε την υποστήριξη και των ΗΠΑ, για να γίνει πρωθυπουργός, έως τη στιγμή που επήλθε η σύγκρουση. Αυτές ήταν και είναι οι σχέσεις των καπιταλιστικών κρατών, μέσα στις λυκοσυμμαχίες τους, σε τέτοια υπόληψη έχουν και τα Συντάγματά τους. Οπως παραστατικά περιέγραψε τις σχέσεις τους ο Τζόνσον: «...η Αμερική είναι ελέφαντας. Η Κύπρος είναι ψύλλος. Και η Ελλάδα είναι ψύλλος. Αν αυτοί οι δύο ψύλλοι εξακολουθούν να φέρνουν φαγούρα στον ελέφαντα, μπορεί ο ελέφαντας να τους ρουφήξει μια και καλή με την προβοσκίδα του».15
Ηταν το Κυπριακό η αιτία που ξέσπασε το βασιλικό πραξικόπημα;
Μία καταφατική απάντηση θα ήταν τελείως μονομερής, γιατί θα παραγνώριζε τις εσωτερικές αντιφάσεις στο αστικό πολιτικό σύστημα και το ρόλο των αντιτιθέμενων, αντιφάσεις που κυριάρχησαν επί δεκαετίες και μάλιστα προτού εισχωρήσει σε αυτές το Κυπριακό.
Οι «Τάιμς» της Νέας Υόρκης έγραψαν στις 2 Αυγούστου 1974: «Επίσημοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που έχουν υπηρετήσει στην Αθήνα εκείνη την εποχή, δεν αρνούνται το ρόλο των ανθρώπων της CIA στην Αθήνα από το 1962 έως το 1968. Για τον Μώρυ, αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει βεβαιώσει: Εργαζόταν για λογαριασμό των ανακτόρων το 1965. Βοήθησε τον βασιλιά Κωνσταντίνο να ανατρέψει την κυβέρνηση Παπανδρέου».16
Τα μεθεόρτια
Σε κάθε περίπτωση, το αστικό πολιτικό σύστημα το 1965 βρισκόταν σε συνθήκες ασταθούς πορείας και δυσκολιών, ακόμα και για να πραγματοποιήσει εκλογές. Κι αυτό, παρότι τα κόμματά του είχαν εξασφαλισμένη τη συντριπτικά μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία.
Η ψήφος εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Στεφανόπουλου από τη Βουλή αποτέλεσε προσωρινή αστική διέξοδο από την κοινοβουλευτική κρίση. Πράγματι, τα πιο εμφανή γεγονότα και όσα υπέβοσκαν, μαρτυρούσαν ότι ήταν πολύ πιο βαθιές οι ανακατατάξεις και οι αλλαγές που χρειαζόταν το αστικό πολιτικό σύστημα. Ωστόσο, εμφανίστηκαν και νέες αντιθέσεις, στο φόντο των προσπαθειών εξεύρεσης της πιο συμφέρουσας για την αστική τάξη λύσης.
Η κυβέρνηση Στεφανόπουλου διατηρήθηκε μέχρι τις 20.12.1966.
Την αντικατέστησε, στις 22 του μήνα, η κυβέρνηση Ιωάννη Παρασκευόπουλου (προέδρου της Εθνικής Τράπεζας), που ήρθε στην κυβερνητική εξουσία μετά από συμφωνία (υπογράφτηκε μνημόνιο) Γεωργίου Παπανδρέου - Παναγιώτη Κανελλόπουλου - Ανακτόρων, με την υποστήριξη και των εκδοτών Χρήστου Λαμπράκη και Ελένης Βλάχου.
Η κυβέρνηση Παρασκευόπουλου πήρε ψήφο από τη Βουλή στις 14 του Γενάρη 1967. Την ψήφισε και η «ομάδα του Ανδρέα Παπανδρέου», παρότι διαφωνούσε με τις συγκεκριμένες επαφές και αποφάσεις του πατέρα του. Στις 30 του Μάρτη η κυβέρνηση Παρασκευόπουλου ανατράπηκε από την ΕΡΕ και στις 3 του Απρίλη 1967 ο Π. Κανελλόπουλος σχημάτισε αμιγή κυβέρνηση της ΕΡΕ, που θα οδηγούσε σε κοινοβουλευτικές εκλογές. Οι εκλογές προκηρύχθηκαν για τις 28 του Μάη 1967. Δεν έγιναν, γιατί στις 21 του Απρίλη πραγματοποιήθηκε το στρατιωτικό πραξικόπημα και εγκαθιδρύθηκε η δικτατορία (1967 - 1974).
Το «Κίνημα των 70 ημερών». Οι θέσεις του ΚΚΕ
Η παρέμβαση του βασιλιά, που στόχευε στον έλεγχο του υπουργείου Αμυνας (δηλαδή του στρατού) προκάλεσε μαζικές λαϊκές αντιδράσεις, που για ορισμένες μέρες πήραν πρωτοφανείς διαστάσεις για τα χρόνια μετά από τον εμφύλιο πόλεμο και χαρακτηρίστηκαν ως «Κίνημα των 70 ημερών» (15.7 - 25.9.1965).
Στο «Κίνημα των 70 ημερών» πήραν μέρος τρεις γενιές: Της ΕΑΜικής Αντίστασης, της μεταπολεμικής εργατικής τάξης, της φοιτητικής και σπουδάζουσας νεολαίας, ακόμα και μαθητές. Πολιτικά κυριαρχούσε το αίτημα για ομαλή λειτουργία του κοινοβουλευτισμού, απαλλαγμένου από σκουριές του μετεμφυλιακού πλέγματος καταστολής.
Οι λαϊκές αντιδράσεις που ακολούθησαν μετά από την παραίτηση της κυβέρνησης του «Κέντρου», δημιούργησαν έντονο προβληματισμό και ανησυχία στον ΣΕΒ, επειδή: «Η κυβερνητική κρίσις παρετάθη επί πολύ, παρετάθη καθ' υπερβολήν, παρετάθη πέραν παντός ορίου».17
Σε κοινωνικό επίπεδο το «Κίνημα των 70 ημερών» τροφοδοτήθηκε από την πολύχρονη αντιλαϊκή πολιτική. Περιέκλειε ανικανοποίητους λαϊκούς πόθους δεκαετιών. Ομως, σε πολιτικό επίπεδο επικεντρωνόταν αποκλειστικά στην αντίθεση με τη λεγόμενη «Δεξιά» και το Παλάτι, τους «προδότες της δημοκρατίας», καθώς και με τον ξένο παράγοντα. Στο «Κίνημα των 70 ημερών» κυριαρχούσαν οι πολιτικές αυταπάτες και οι χίμαιρες για την επικείμενη φιλολαϊκή διέξοδο που ανακόπηκε.
Τα συνθήματα που κυριάρχησαν και με την παρέμβαση της ΕΔΑ, της Ενωσης Κέντρου, καθώς και των μαζικών οργανώσεων που οργάνωσαν τις κινητοποιήσεις, ήταν: «1-1-4», «κάτω οι αυλόδουλοι», «αποσταCΙΑ», «κάτω η Χούντα» κ.ά. Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε και η σάτιρα στη σκιτσογραφία και στις θεατρικές επιθεωρήσεις. Τα πιο προωθημένα συνθήματα ήταν «έξω οι Αμερικανοί», «κάτω η μοναρχία», «παρ' τη μάνα σου και μπρος». Οι κινητοποιήσεις υποχώρησαν, σχεδόν σταμάτησαν, με τη σταθεροποίηση της κυβέρνησης Στεφανόπουλου.
Το χαρακτηριστικό των αντιφάσεων και των αδιεξόδων που εκδηλώθηκαν στο «Κίνημα των 70 ημερών», ήταν ότι στο εργατικό και ευρύτερα στο λαϊκό κίνημα κυριάρχησαν πολιτικά συνθήματα δυνάμεων του συστήματος, βασικά της Ενωσης Κέντρου. Το ΚΚΕ, ακολουθώντας τη γραμμή της «δημοκρατικής ομαλότητας», με την αναφανδόν υποστήριξη της Ενωσης Κέντρου, στέρησε το κίνημα από έναν ταξικό προσανατολισμό. Βέβαια, και η ΕΔΑ συμπαρατάχτηκε με την Ενωση Κέντρου στη γραμμή της λεγόμενης ομαλότητας.
Μεταγενέστερα, ο Ανδρέας Παπανδρέου εκτίμησε:
«Η ΕΔΑ, που έπρεπε να είχε επωφεληθεί από τη διάσπαση του κόμματός μας, δεν ωφελήθηκε καθόλου. Αντίθετα, έχασε πολλούς από τους οπαδούς της, που εντάχθηκαν στις αναπτυσσόμενες δυνάμεις της Κεντροαριστεράς στα πλαίσια της Ενωσης Κέντρου».18
Βεβαίως, η ΕΔΑ υλοποιούσε την πολιτική του ΚΚΕ, το οποίο με σχετική Απόφαση της 9ης Ολομέλειας της ΚΕ (12-15.8.1965) εκτίμησε για τα «Ιουλιανά»: «Οξύτερα από κάθε άλλη φορά μπαίνει το δίλημμα: Θα προχωρήσει η χώρα προς τον εκδημοκρατισμό της εσωτερικής ζωής ή θα γυρίσει πίσω προς τον εκφασισμό (...). Το παλατιανό πραξικόπημα, η συνεχιζόμενη ωμή καταπάτηση των δημοκρατικών ελευθεριών και της συνταγματικής τάξης και ομαλότητας σήκωσε στο πόδι όλο το Εθνος (...).19 Οι κομμουνιστές επιβάλλεται να συγκεντρώσουν όλες τους τις δυνάμεις (...) για την επιβολή του σεβασμού της συνταγματικής τάξης και της δημοκρατικής διεξόδου από τη σημερινή ανωμαλία».20
Για το ίδιο ζήτημα, η 10η Ολομέλεια της ΚΕ (25.12.1966 - 24.1.1967) εκτίμησε ανάμεσα σε άλλα: «...Με το Ιουλιανό πραξικόπημα η Αντίδραση κατόρθωσε ν' ανακόψει τη δημοκρατική πορεία. (...) Συντελέστηκε μια παραπέρα συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια του Παλατιού και της στρατοκρατικής χούντας. (...) Δεν μπόρεσαν, όμως, οι κύκλοι της ανωμαλίας, παρ' όλες τις προσπάθειές τους, να επιτύχουν τον κύριο σκοπό τους: Να κάμψουν τη λαϊκή αντίσταση και ν' απομονώσουν την Αριστερά».21
Τα πιο προχωρημένα συνθήματα και οι διαθέσεις της περιόδου των «Ιουλιανών» εξέφραζαν ως προοπτική την αστική δημοκρατία που εγκαθιδρύθηκε αργότερα, με τη συμβολή της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Η ίδρυση και η ανάπτυξη του ΠΑΣΟΚ πήγασε από τα χρόνια εκείνα. Τότε, με ευθύνη του ΚΚΕ και της ΕΔΑ, πλατιές λαϊκές μάζες ακολούθησαν μια ρεφορμιστική λογική, εκείνη του «μικρότερου κακού», πιστεύοντας στον αστικό εκσυγχρονισμό που εξέφραζε το «Κέντρο» και κυρίως η «αριστερή» του πτέρυγα, με επικεφαλής τον Ανδρέα Παπανδρέου.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:
1. Η οργάνωση «Αξιωματικοί Σώσατε Πατρίδα - Ιδέας - Δημοκρατία - Αξιοκρατία» (ΑΣΠΙΔΑ) έχει τις ρίζες της στην περίοδο 1958-1960. Οι πρώτες κινήσεις των αξιωματικών της οργάνωσης ΑΣΠΙΔΑ, σύμφωνα με τα γνωστά μέχρι σήμερα στοιχεία, θα πρέπει να άρχισαν γύρω στο 1958, ίσως από αξιωματικούς της σειράς του 1953. Η πρώτη ομάδα ήταν πιθανόν συνδεδεμένη με τις δραστηριότητες του στρατηγού Γ. Γρίβα. Γι' αυτό και η ύπαρξη και η δράση του ΑΣΠΙΔΑ συνδέθηκε και με την εξέλιξη του Κυπριακού. Η οργάνωση ΑΣΠΙΔΑ άρχισε να κινείται πιο δραστήρια μετά το 1963, όταν έγινε κυβέρνηση η Ενωση Κέντρου, με στελέχη της οποίας φαίνεται ότι είχε επαφές. Η ύπαρξη και η δράση της οργάνωσης ΑΣΠΙΔΑ χρησιμοποιήθηκε στις πολιτικές και στρατιωτικές ίντριγκες των αστικών κομμάτων της περιόδου 1963-1967, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο. (βλ. Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1949-1968, Β' Τόμος, σελ. 657, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2011).
2. Aρθρο του Ηλία Ηλιού στην εφημερίδα «Η Αυγή», 1 του Ιούνη 1965.
3. Σπύρου Λιναρδάτου, «Από τον εμφύλιο στη χούντα», τόμ. Ε', σελ. 153, εκδόσεις «Παπαζήση», Αθήνα, 1977.
4. Παύλος Πετρίδης, ,Εξουσία και παραεξουσία στην Ελλάδα (1957-1967)», σελ. 307, 311, 312, 313, 314, εκδ. «Προσκήνιο», Αθήνα, 2000.
5. Παύλος Πετρίδης, «Εξουσία και παραεξουσία στην Ελλάδα (1957-1067)», σελ. 319, 320, εκδ. «Προσκήνιο», Αθήνα, 2000.
6. Στις 14 Ιούλη του 1964 παραδόθηκε το πρώτο σχέδιο Ατσεσον, που προέβλεπε στα βασικά σημεία του: «1. Η Ελλάδα παραχωρούσε για πάντα στην Τουρκία ένα μέρος του νησιού κατά κυριαρχία. α) Την περιοχή αυτή θα χρησιμοποιούσε η Τουρκία σαν στρατιωτική βάση με πλήρη δικαιώματα ανάπτυξης στρατιωτικών δυνάμεων και των τριών όπλων. (...) β) Η περιοχή αυτή θα πρέπει να είναι αρκετά μεγάλη. (...) γ) Η χερσόνησος της Καρπασίας θεωρείται σαν κατάλληλη περιοχή γι' αυτή τη βάση. (...) 2. Να γίνουν ειδικές διευθετήσεις για την προστασία του αριθμού εκείνου των Τουρκοκυπρίων που δεν θα συμπεριληφθούν στο χώρο της κυρίαρχης τουρκικής βάσης». Στις 20 Αυγούστου 1964 ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ντιν Ατσεσον, έφερε δεύτερο σχέδιο που περιείχε: «1. Η βάση να εκμισθωθεί απλώς στην Τουρκία για μια χρονική περίοδο (50 χρόνια κρίθηκαν λογική περίοδος), αντί να παραχωρηθεί κατά κυριαρχία. (...) 3. (...) Να τεθούν δύο επαρχίες υπό τη διοίκηση Τουρκοκυπρίων επάρχων. (...) 4. Αντί της κεντρικής τουρκοκυπριακής διοίκησης της Λευκωσίας (...) να υπάρχει ένας ανώτερος αξιωματούχος στην κεντρική κυβέρνηση της Κύπρου. (...) (...) 6. Η πρόταση για το διορισμό διεθνούς αρμοστή από τον ΟΗΕ θα διατηρηθεί και στο δεύτερο σχέδιο». (Γιάννος Ν. Κρανιδιώτης, «Το Κυπριακό Πρόβλημα 1960-1974», σελ. 136-137, εκδ. «Θεμέλιο», Αθήνα, 1984, όπως παρατίθεται στο Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1949-1968, Β' Τόμος, σελ. 482, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2011).
7. Πότης Παρασκευόπουλος, Γεώργιος Παπανδρέου, σελ. 219, εκδ. «Φυτράκης /Ο ΤΥΠΟΣ ΑΕ», Αθήνα, 1988.
8. «Το ΚΚΕ. Επίσημα Κείμενα», τόμ. 9ος, σελ. 586, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2002.
9. Τάσος Βουρνάς, «Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας», σελ. 366, 367, εκδ. Αφων Τολίδη ΟΕ.
10. Εκ των υστέρων ο Σ. Κωνσταντόπουλος, που κάτι γνώριζε ασφαλώς, έγραψε: «Οσοι ηγωνίζοντο διά να συγκροτηθή μία άλλη κυβέρνησις χρησιμοποιούσαν και αυτοί μέσα κακής ηθικής ποιότητος. Προσεφέροντο εις τους βουλευτάς χρήματα. Εδίδοντο χαρτοφυλάκια. Παρείχοντο ρουσφέτια στοιχίζοντα εις το δημόσιον ταμείον. Η πολιτική ατμόσφαιρα ανέδιδεν αποπνικτικάς αναθυμιάσεις ηθικής σήψεως». (Ελεύθερος Κόσμος, 17 Ιούλη 1968, όπως παρατίθεται στο Γιάννη Κάτρη, «Η γέννηση του νεοφασισμού στην Ελλάδα», σελ. 215, εκδ. «Παπαζήση», Αθήνα, 1974).
11. Επώνυμη αναφορά έχει γίνει για τον εφοπλιστή Ποταμιάνο (Γιάννη Κάτρη, «Η γέννηση του νεοφασισμού στην Ελλάδα», σελ. 220, εκδ. «Παπαζήση», Αθήνα, 1974).
12. Ηλία Ηλιού, «Η κρίση εξουσίας», σελ. 245, εκδ. «Θεμέλιο», Αθήνα, 1966.
13. Ο πρόεδρος της Γαλλίας Ντε Γκολ είχε διώξει τα αμερικανικά πυρηνικά όπλα που ήταν εγκατεστημένα στη χώρα του, απέσυρε το γαλλικό στόλο από την ενιαία διοίκηση του ΝΑΤΟ και τελικά στις 7 Μάρτη του 1966 ανακοίνωσε την αποχώρηση της Γαλλίας από το στρατιωτικό σκέλος του. Είχε αρνηθεί, επίσης, να υπογράψει τη συνθήκη απαγόρευσης των πυρηνικών δοκιμών, που συνυπέγραψαν στις 5 Αυγούστου 1963 οι ΗΠΑ, η Σοβιετική Ενωση και η Μεγάλη Βρετανία. Η Γαλλία επιδίωκε να δημιουργήσει δικό της πυρηνικό οπλοστάσιο και η σύγκρουση με τις ΗΠΑ - Βρετανία εντασσόταν στο πλαίσιο του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού για την κυριαρχία στην Ευρώπη και γενικότερα. (Βλ. αναλυτικά Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1949-1968, Β' Τόμος, σελ. 576-578, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2011).
14. Γιάννη Ρουμπάτη, «Ο Δούρειος Ιππος», σελ. 216-217, όπως παρατίθεται στο Πότη Παρασκευόπουλου, Γεώργιος Παπανδρέου, σελ. 256-257, εκδ. «Φυτράκης», Αθήνα, 1988.
15. Πότη Παρασκευόπουλου, Γεώργιος Παπανδρέου, σελ. 256, εκδ. «Φυτράκης», Αθήνα, 1988.
16. Ο.π., σελ. 255.
17. Δελτίο ΣΕΒ της 15.9.1965.
18. Ανδρέας Παπανδρέου, «Η δημοκρατία στο απόσπασμα», σελ. 272, εκδ. «Καρανάσης», Αθήνα, 1974.
19. «Το ΚΚΕ. Επίσημα Κείμενα», τόμ. 9, σελ. 586, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2002.
20. Ο.π., σελ. 589.

21. «Το ΚΚΕ. Επίσημα Κείμενα», τόμ. 9, σελ. 741, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2002.
Twitter Facebook

11:30:00 π.μ.
Μισθοφόρος της περιβόητης «Blackwater» στη Βαγδάτη. Τα ιμπεριαλιστικά σχέδια της ΕΕ χρειάζονται και τα ανάλογα «μπουμπούκια» που θα τα υλοποιήσουν
Την επιδίωξη για διευρυμένο ρόλο στις «ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες», στις στρατιωτικές και μη δράσεις και αποστολές κρατών - μελών και ΕΕ, αναγνώρισε με Εκθεσή του το Ευρωκοινοβούλιο, η οποία υπερψηφίστηκε πρόσφατα στην Ολομέλεια στο Στρασβούργο.
Πρόκειται για μια ακόμα επικίνδυνη Εκθεση, σαφώς ενταγμένη στο πλαίσιο παραπέρα στρατιωτικοποίησης της ΕΕ, που στρώνει και νομικά το έδαφος ώστε τα μισθοφορικά αυτά σώματα να αποτελέσουν άλλο ένα όπλο στα χέρια των μονοπωλίων για τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις τους σε τρίτες χώρες, αλλά και που μπορεί να αξιοποιηθεί ανά πάσα στιγμή με στόχο να καταπνίξει τη φωνή του εργατικού - λαϊκού κινήματος.
Χρήση σε όλο το εύρος...
Η Εκθεση του Ευρωκοινοβουλίου εκθειάζει τον βρώμικο ρόλο που παίζουν οι μισθοφορικές στρατιωτικές εταιρείες, που όπως σημειώνει αξιοποιούνται ήδη ευρέως σε μια σειρά περιπτώσεις από την ιμπεριαλιστική ένωση και τα κράτη - μέλη της, «συμπληρωματικά» προς τα σώματα καταστολής, αλλά και παρέχοντας μια σειρά από άλλες υπηρεσίες.
Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει, «το φάσμα υπηρεσιών που παρέχονται από τις ΙΕΑ (Ιδιωτικές Εταιρείες Ασφαλείας) είναι εξαιρετικά ευρύ, και ποικίλει από υπηρεσίες υλικοτεχνικής υποστήριξης μέχρι στήριξη σε πραγματικές μάχες», ενώ ξεχωριστή αναφορά γίνεται στο ότι οι μισθοφορικές αυτές εταιρείες «έχουν χρησιμοποιηθεί τόσο για μη στρατιωτικές όσο και για στρατιωτικές αποστολές της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Αμυνας (σ.σ. η περιλάλητη ΚΠΑΑ της ΕΕ), για τη φρούρηση αντιπροσωπειών της ΕΕ, για την κατασκευή στρατοπέδων, για την παροχή εκπαίδευσης, για αερομεταφορές και για τη στήριξη δραστηριοτήτων ανθρωπιστικής βοήθειας».
Ταυτόχρονα, η Εκθεση επισημαίνει τη χρήση τους και εντός συνόρων, όπου υποκαθιστούν λειτουργίες του κρατικού μηχανισμού και «παρέχουν επίσης ζωτικής σημασίας υπηρεσίες στο εσωτερικό των κρατών - μελών, όπως διαχείριση φυλακών και παροχή φρουρών για περιπολίες σε εγκαταστάσεις υποδομών».
Στο μεταξύ, ξεχωριστή αναφορά γίνεται στο ότι «οι ΙΕΑ θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικότερο ρόλο στην καταπολέμηση της πειρατείας και στη βελτίωση της θαλάσσιας ασφάλειας, (...) στην άμυνα στον κυβερνοχώρο, στην έρευνα και την ανάπτυξη μέσων ασφαλείας, στις μεικτές αποστολές επιτήρησης και στην κατάρτιση σε συνεργασία με τις δημόσιες αρχές και υπό την εποπτεία αυτών».
Βλέπουν «πλεονεκτήματα» για βρωμοδουλειές
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η Εκθεση του Ευρωκοινοβουλίου «στοιχειοθετεί» επίμονα τα «πλεονεκτήματα» για τη «χρήση ΙΕΑ για τη στήριξη των στρατιωτικών δυνάμεων στο εξωτερικό» και όχι μόνο. Καταγράφουμε εδώ ορισμένα από αυτά, όπως εμφανίζονται στην έκθεση:
ü  «Οι ΙΕΑ διαδραματίζουν σημαντικό συμπληρωματικό ρόλο όσον αφορά την παροχή βοήθειας στους κρατικούς στρατιωτικούς και μη στρατιωτικούς οργανισμούς, μέσω της κάλυψης των ελλείψεων ικανοτήτων που δημιουργούνται από την αυξανόμενη ζήτηση για χρήση δυνάμεων στο εξωτερικό, ενώ, επίσης περιστασιακά, εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες, παρέχουν δυνατότητες ταχείας κινητοποίησης». Κανονικό «σούπερ μάρκετ» μακελάρηδων και «δυνατοτήτων» για τους ιμπεριαλιστές, όπου επιτάσσουν τα συμφέροντα τους.
ü  «Η εξωτερική ανάθεση στρατιωτικών δραστηριοτήτων, που στο παρελθόν αποτελούσαν αναπόσπαστο μέρος των δραστηριοτήτων των Ενόπλων Δυνάμεων, πραγματοποιείται μεταξύ άλλων για την παροχή οικονομικά αποδοτικότερων υπηρεσιών (...) στο πλαίσιο του αυξανόμενου αριθμού πολυμερών αποστολών στο εξωτερικό και των συρρικνούμενων προϋπολογισμών, που είναι το αποτέλεσμα της απροθυμίας των φορέων λήψης αποφάσεων να δεσμεύσουν τους κατάλληλους χρηματοδοτικούς πόρους». Το «νοίκιασμα» δηλαδή μισθοφόρων, ανάλογα και με τις ανάγκες, έρχεται πιο οικονομικά...
ü  «Οι ΙΕΑ έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας για την αποφυγή περιορισμών όσον αφορά τη χρήση στρατευμάτων, ιδίως για την αντιμετώπιση της πιθανής έλλειψης στήριξης του κοινού όσον αφορά τη χρήση των Ενόπλων Δυνάμεων». Οι μισθοφόροι δηλαδή κάνουν τη «βρωμοδουλειά» εκεί που υπάρχουν λαϊκές αντιδράσεις ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις!
ü  «Σε σύγκριση με τα εθνικά στρατεύματα, οι ΙΕΑ - και δη οι εγκατεστημένες στις χώρες υποδοχής - μπορούν να παρέχουν πολύτιμη τοπική γνώση (...) παρόλο που πρέπει να διασφαλίζεται ότι δεν υπονομεύεται η ποιότητα». Η στρατολόγηση δηλαδή ντόπιων μακελάρηδων που ξέρουν το «πεδίο» εξασφαλίζει ακόμα καλύτερα αποτελέσματα!
Ολα τα παραπάνω μάλιστα ντύνονται προκλητικά και μ' ένα μανδύα σχεδόν... λαϊκής απαίτησης, αφού το Ευρωκοινοβούλιο στην εισαγωγή του κειμένου λέει πως παίρνει υπόψη του ότι «οι δημοσκοπήσεις του Ευρωβαρόμετρου δείχνουν πως οι πολίτες της ΕΕ θέλουν η ΕΕ να αναλάβει πιο ενεργό ρόλο στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας»!
Ζητάνε «ευνοϊκότερο» νομοθετικό πλαίσιο
Μέσα σ' ένα τέτοιο πλαίσιο, το Ευρωκοινοβούλιο ζητάει η ΕΕ να ακολουθήσει «το παράδειγμα του ΝΑΤΟ, συνάπτοντας συμβάσεις μόνο με τις ΙΕΑ που εδρεύουν στα κράτη - μέλη της ΕΕ» και επιπρόσθετα, «συνιστά στην Επιτροπή να προβεί στην κατάρτιση Πράσινης Βίβλου με στόχο τη διασφάλιση της συμμετοχής όλων των ενδιαφερόμενων μερών από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα ασφαλείας σε μια ευρεία διαβούλευση και συζήτηση σχετικά με τις διαδικασίες για τον εντοπισμό ευκαιριών για αποτελεσματικότερη άμεση συνεργασία και τη θέσπιση ελάχιστων κανόνων δέσμευσης και βέλτιστων πρακτικών».
Να διαμορφώσει δηλαδή ένα νομοθετικό πλαίσιο για τη γενίκευση της χρήσης των «υπηρεσιών» των μισθοφόρων αφού σε άλλα σημείο «προτρέπει την Επιτροπή να αναπτύξει ένα αποτελεσματικό ευρωπαϊκό ρυθμιστικό μοντέλο, το οποίο θα συμβάλει στην εξομάλυνση των νομοθετικών διαφορών μεταξύ κρατών - μελών μέσω μιας Οδηγίας», και κατ' απαίτηση του εφοπλιστικού κεφαλαίου «θα ενσωματώσει μια συγκεκριμένη ναυτιλιακή πτυχή, λαμβάνοντας υπόψη τον ηγετικό ρόλο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού(IMO)».
«Μπόχα» και απάτες...
Αξίζει τέλος να σημειωθεί και μια ακόμη πλευρά. Η «μπόχα» που αναδίνεται και ο βρώμικος ρόλος που παίζουν οι μισθοφορικές εταιρείες υπηρετώντας τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα όπου γης, ρόλος βέβαια που έχει αποκαλυφτεί ήδη σε πάμπολλες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, από το Ιράκ έως τη Συρία και από την Αφρική έως τη ΝΑ Ασία, και που δεν κρύβεται. Χαρακτηριστικό είναι πως στην έκθεση «λαμβάνεται υπόψη», όπως λέγεται, πως «οι ΙΕΑ έχουν κατηγορηθεί για συμμετοχή σε σειρά παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σε περιστατικά που οδήγησαν στην απώλεια ανθρώπινων ζωών», ότι «η χρήση ένοπλων ΙΕΑ δημιούργησε ιδιαίτερες προκλήσεις για τον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών και κατέληξε σε πολυάριθμα επεισόδιαπου οδήγησαν στην απώλεια ανθρώπινων ζωών και σε διπλωματικές συγκρούσεις», καθώς και ότι «η χρήση των υπηρεσιών που παρέχουν τοπικές ΙΕΑ σε ευάλωτες χώρες και σε επιρρεπείς σε κρίσεις περιφέρειες μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις για τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, αν η χρήση αυτή ενισχύει ορισμένους τοπικούς ένοπλους παράγοντες που θα μπορούσαν να καταστούν μέρος της σύγκρουσης», όπως λέγεται ο εξοπλισμός, χρηματοδότηση και στελέχωση κάθε λογής «τρομοκρατικών» ομάδων που σπέρνουν παντού οι ιμπεριαλιστές.
Απέναντι σε όλα αυτά, οι υποτιθέμενες ασφαλιστικές δικλίδες είναι σύμφωνα με το Ευρωκοινοβούλιο τα «σχετικά διεθνή νομικά κείμενα», ο «διάλογος» και η «εποπτεία», οι κατευθυντήριες γραμμές του ΟΗΕ, και οι «διαβεβαιώσεις» ότι «η ασφάλεια και η άμυνα θα πρέπει πρωτίστως (σ.σ. άρα όχι μόνο) να παρέχονται από τις δημόσιες αρχές», αλλά και ότι οι μισθοφόροι «μπορούν να αποτελέσουν μόνο συμπλήρωμα, χωρίς να διαθέτουν καμία εξουσία επί των στρατηγικών αποφάσεων». Αλλωστε, αυτοί θα είναι απλά το «βαρύ» και «βρώμικο» χέρι για την υλοποίηση των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων...
Τεράστια «μπίζνα», με πλοκάμια παντού...
Σύμφωνα με τον ορισμό που δίνεται στην Εκθεση, η «ΙΕΑ μπορεί να οριστεί ως μια εταιρική οντότητα που παρέχει έναντι αμοιβής στρατιωτικές υπηρεσίες και/ή υπηρεσίες ασφάλειας με φυσικά πρόσωπα και/ή νομικές οντότητες».
Ο δολοφονικός ρόλος τους παρουσιάζεται ως μια ακόμα «υπηρεσία», αφού όπως αναφέρεται «οι στρατιωτικές υπηρεσίες μπορούν, εν προκειμένω, να οριστούν ως εξειδικευμένες υπηρεσίες που συνδέονται με στρατιωτικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων του στρατηγικού σχεδιασμού, των πληροφοριών, της έρευνας, της χερσαίας, θαλάσσιας ή εναέριας αναγνώρισης, των πάσης φύσεως πτητικών επιχειρήσεων, επανδρωμένων ή μη επανδρωμένων, της δορυφορικής επιτήρησης και συγκέντρωσης πληροφοριών, της πάσης φύσεως μεταφοράς γνώσεων με στρατιωτικές εφαρμογές, της παροχής υλικής και τεχνικής υποστήριξης στις Ενοπλες Δυνάμεις και λοιπών συναφών δραστηριοτήτων».
Επίσης αναφέρεται ότι «οι υπηρεσίες ασφάλειας μπορούν να οριστούν ως ένοπλη φρούρηση ή προστασία κτιρίων, εγκαταστάσεων, ιδιοκτησίας και ανθρώπων, πάσης φύσεως μεταφορά γνώσεων με εφαρμογές στον τομέα της ασφάλειας και της αστυνόμευσης, ανάπτυξη και εφαρμογή μέτρων ασφαλείας των πληροφοριών και λοιπές συναφείς δραστηριότητες».
Κάτω από την «ομπρέλα» αυτών των γενικών ορισμών, ξεδιπλώνεται και μια τεράστια «μπίζνα» για μονοπώλια και επιχειρηματικούς ομίλους. Τα στοιχεία που καταγράφει η Εκθεση είναι πέρα για πέρα αποκαλυπτικά: Σε τέτοιες εταιρείες, μόνο το 2013 και μόνο για την Ευρώπη απασχολήθηκαν περισσότεροι από «1,5 εκατομμύριο ιδιωτικοί ανάδοχοι σε περίπου 40.000 ΙΕΑ». «Οι αριθμοί αυτοί αυξάνονται συνεχώς» σημειώνει η Εκθεση, προσθέτοντας πως «ο κύκλος εργασιών των εταιρειών αυτών κατά το ίδιο έτος ανήλθε σε περίπου 35 δισεκατομμύρια ευρώ». Η δε παγκόσμια αξία του κλάδου ιδιωτικών υπηρεσιών ασφάλειας το 2016 εκτιμήθηκε έως και 200 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ!
ΕΥΡΩΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΚΚΕ
Οπλο στα χέρια των μονοπωλίων που μπορεί να αξιοποιηθεί ενάντια στο εργατικό κίνημα
Η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ, σε δήλωσή της σχετικά με την εν λόγω έκθεση του Ευρωκοινοβουλίου, αναφέρει τα ακόλουθα:
«Το ΚΚΕ καταψήφισε την έκθεση που αναγνωρίζει προκλητικά τις "ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας", μεταξύ άλλων και των "ιδιωτικών στρατιωτικών εταιρειών", εκθειάζει το "συμπληρωματικό ρόλο" τους στις στρατιωτικές και μη δράσεις και αποστολές κρατών - μελών και ΕΕ εντός της ΚΠΑΑ και εντάσσεται στο πλαίσιο στρατιωτικοποίησης της ΕΕ. Με πρόσχημα τις "οικονομικά αποδοτικότερες υπηρεσίες", οι "ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας" αναλαμβάνουν δράση όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο, αλλά και στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις σε τρίτες χώρες, ενώ γίνονται συστάσεις για να ακολουθηθεί "το παράδειγμα του ΝΑΤΟ" και να προτιμώνται αυτές που εδρεύουν στην ΕΕ.
Οι φιλοδοξίες της ΕΕ στην επικίνδυνη για τους λαούς έκθεση σχετικά με την "ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού ευρωπαϊκού ρυθμιστικού μοντέλου" για τις "ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας" συνοδεύονται από τις γνωστές υποκριτικές διακηρύξεις για "διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσω κοινοβουλευτικού ελέγχου", "κωδίκων δεοντολογίας", "κατάρτισης καταλόγου αναγνωρισμένων ΙΕΑ", "θέσπισης κανονιστικού πλαισίου".

Στην πραγματικότητα, τα μισθοφορικά αυτά σώματα δεν είναι παρά ένα ακόμη όπλο στα χέρια των μονοπωλίων για τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις τους σε τρίτες χώρες, με τις ευλογίες της ΕΕ και των αστικών κυβερνήσεων, που μπορεί να αξιοποιηθεί ανά πάσα στιγμή με στόχο να καταπνίξει τη φωνή του εργατικού - λαϊκού κινήματος που παλεύει για την ικανοποίηση των συμφερόντων του ενάντια στα μονοπώλια και την εξουσία τους».
ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ © 2014-2017. All Rights Reserved.
Powered by Blogger

MKRdezign

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

Από το Blogger.
Javascript DisablePlease Enable Javascript To See All Widget